Aadhaar biometric lock: మీ వ్యక్తిగత డేటాను రక్షించుకోవడానికి పూర్తి గైడ్!
Aadhaar biometric lock:
Aadhaar biometric lock: ఆధార్ బయోమెట్రిక్‌ను ఆన్‌లైన్‌లో ఎలా లాక్ చేయాలి? ఇన్ని రకాలుగా చేయొచ్చా!
ఆధార్ కార్డు భారత ప్రభుత్వ ఆధ్వర్యంలో యూనిక్ ఐడెంటిఫికేషన్ అథారిటీ ఆఫ్ ఇండియా (UIDAI) ద్వారా జారీ చేయబడే గుర్తింపు పత్రం. ఇది వ్యక్తిగతంగా గుర్తింపు కోసం ఉపయోగించబడే ఒక ప్రాముఖ్యత కలిగిన డాక్యుమెంట్. Aadhaar biometric lock లో వ్యక్తిగత వివరాలతో పాటు biometric డేటా (ఫింగర్‌ప్రింట్స్, ఐరిస్ స్కాన్, ఫోటో) కూడా ఉంటుంది.
- ఆధార్ కార్డు ద్వారా మనం అనేక ప్రభుత్వ మరియు ప్రైవేట్ సేవలను పొందగలుగుతున్నాం. అయితే, ఆధార్ బయోమెట్రిక్ డేటా సురక్షితంగా ఉండటం చాలా ముఖ్యం. ఎందుకంటే, ఆధార్‌ను ఉపయోగించి అనధికారిక లావాదేవీలు జరిపే ప్రమాదం కూడా ఉంది. ఈ ప్రమాదాన్ని నివారించడానికి “ఆధార్ బయోమెట్రిక్ లాక్” అనే సదుపాయాన్ని UIDAI అందుబాటులోకి తీసుకొచ్చింది.
- ఈ ఆర్టికల్‌లో, ఆధార్ బయోమెట్రిక్ లాక్, దాని ప్రయోజనాలు, లాక్ చేయడం మరియు అన్లాక్ చేయడం ఎలా? అనే అన్ని వివరాలను పూర్తిగా తెలుసుకుందాం.
ఆధార్ బయోమెట్రిక్ లాక్ అంటే ఏమిటి?
ఆధార్ బయోమెట్రిక్ లాక్ అనేది UIDAI అందించిన ఒక భద్రతా ఫీచర్. దీని ద్వారా, మీ బయోమెట్రిక్ డేటాను (ఫింగర్‌ప్రింట్స్ & ఐరిస్ స్కాన్) లాక్ చేసుకోవచ్చు. ఒకసారి మీరు లాక్ చేసిన తరువాత, ఆ బయోమెట్రిక్ వివరాలను ఉపయోగించి ఎవరూ ఆధార్ ఆధారంగా లావాదేవీలు జరపలేరు.
ప్రధాన ప్రయోజనాలు:
- సురక్షితమైన లావాదేవీలు – మీ బయోమెట్రిక్ డేటాను అపరాధులు దుర్వినియోగం చేయకుండా ఉంటాయి.
- ఆన్‌లైన్ సేవలు – బ్యాంక్ ఖాతా, మొబైల్ నంబర్ లింకింగ్ వంటి సేవలకు ఉపయోగపడుతుంది.
- ఎవరైనా మిమ్మల్ని మోసం చేయకుండా అడ్డుకోవచ్చు.
ఆధార్ బయోమెట్రిక్ లాక్ చేయాల్సిన అవసరం ఎందుకు ఉంది?
- ఆధార్ మిస్‌యూజ్ అయ్యే అవకాశాలు
- ఆధార్ ద్వారా అనేక ప్రభుత్వ, ప్రైవేట్ సేవలు పొందవచ్చు. అయితే, మీరు బయోమెట్రిక్ లాక్ చేయకపోతే, దుర్వినియోగం చేసే అవకాశముంది.
- కేవలం ఫింగర్‌ప్రింట్ లేదా ఐరిస్ స్కాన్ ద్వారా అనధికారిక లావాదేవీలు జరిపే అవకాశాలుంటాయి.
- ఫైనాన్షియల్ ఫ్రాడ్‌లను అడ్డుకోవచ్చు
- ఆధార్ ఆధారంగా బ్యాంక్ అకౌంట్ లింకింగ్, ట్రాన్సాక్షన్లు జరుగుతాయి. మీ బయోమెట్రిక్ అన్‌లాక్‌గా ఉంటే, దొంగలు మీ డేటాను ఉపయోగించి అక్రమ లావాదేవీలు చేయవచ్చు.
- భవిష్యత్తులో భద్రతా కారణాలు
- ఆధార్ డేటా హ్యాకింగ్‌కు గురైతే, బయోమెట్రిక్ వివరాలు దొంగిలించబడే ప్రమాదం ఉంది.
- వ్యక్తిగత డేటా భద్రత కోసం ప్రతి ఆధార్ హోల్డర్ కూడా బయోమెట్రిక్ లాక్ చేయడం మంచిది.
ఆధార్ బయోమెట్రిక్ లాక్ చేయడం ఎలా? (స్టెప్ బై స్టెప్ గైడ్)
మీ బయోమెట్రిక్స్‌ను లాక్ చేసేందుకు మీరు కింది పద్ధతులను అనుసరించవచ్చు.
-
UIDAI వెబ్‌సైట్ ద్వారా లాక్ చేయడం
స్టెప్ 1: UIDAI అధికారిక వెబ్‌సైట్ కి వెళ్లండి.
స్టెప్ 2: “My Aadhaar” సెక్షన్‌లో “Aadhaar Services” క్లిక్ చేయండి.
స్టెప్ 3: “Lock/Unlock Biometrics” అనే ఆప్షన్‌ను ఎంచుకోండి.
స్టెప్ 4: మీ ఆధార్ నంబర్ మరియు Captcha కోడ్ ఎంటర్ చేయండి.
స్టెప్ 5: మీ రిజిస్టర్డ్ మొబైల్ నంబర్‌కు OTP వస్తుంది.
స్టెప్ 6: ఆ OTP ని ఎంటర్ చేసి, Enable Biometric Locking ఆప్షన్‌ను ఎంచుకోండి.
స్టెప్ 7: “Submit” బటన్ నొక్కితే, మీ ఆధార్ బయోమెట్రిక్స్ లాక్ అవుతాయి.
-
mAadhaar యాప్ ద్వారా లాక్ చేయడం
UIDAI అందించిన mAadhaar యాప్ ఉపయోగించి కూడా మీరు బయోమెట్రిక్స్‌ను లాక్ చేయవచ్చు.
స్టెప్ 1: మీ ఫోన్‌లో mAadhaar యాప్ (Android/iOS) డౌన్‌లోడ్ చేసుకోవాలి.
స్టెప్ 2: లాగిన్ అయ్యి, మీ ఆధార్ కార్డును లింక్ చేయండి.
స్టెప్ 3: “Biometric Settings” సెక్షన్‌లో “Enable Biometric Lock” ఆప్షన్‌ను ఎంచుకోండి.
స్టెప్ 4: మీ రిజిస్టర్డ్ మొబైల్ నంబర్‌కు వచ్చిన OTP ఎంటర్ చేయండి.
స్టెప్ 5: సక్సెస్‌ఫుల్‌గా సబ్మిట్ చేయగానే, మీ బయోమెట్రిక్స్ లాక్ అవుతాయి.
ఆధార్ బయోమెట్రిక్ లాక్ అన్లాక్ చేయడం ఎలా?
మీరు ఏదైనా సేవ కోసం బయోమెట్రిక్ అన్లాక్ చేయాలనుకుంటే, కింది విధంగా చేయవచ్చు:
- వెబ్‌సైట్ ద్వారా అన్లాక్ చేయడం
స్టెప్ 1: UIDAI వెబ్‌సైట్ లోకి వెళ్లి, “Lock/Unlock Biometrics” క్లిక్ చేయండి.
స్టెప్ 2: ఆధార్ నంబర్ & Captcha ఎంటర్ చేసి, “Send OTP” క్లిక్ చేయండి.
స్టెప్ 3: మీ మొబైల్‌కి వచ్చిన OTP ఎంటర్ చేసి, “Unlock Biometrics” సెలెక్ట్ చేయండి.
స్టెప్ 4: మీరు తాత్కాలికంగా (10 నిమిషాల పాటు) మాత్రమే అన్లాక్ చేయగలరు.
- mAadhaar యాప్ ద్వారా అన్లాక్ చేయడం
స్టెప్ 1: mAadhaar యాప్ ఓపెన్ చేసి, మీ అకౌంట్‌లో లాగిన్ అవ్వండి.
స్టెప్ 2: “Biometric Settings” లో “Unlock Biometrics” ఆప్షన్ ఎంచుకోండి.
స్టెప్ 3: OTP ఎంటర్ చేసి “Submit” క్లిక్ చేస్తే, మీ బయోమెట్రిక్స్ తాత్కాలికంగా అన్లాక్ అవుతాయి.
ఆధార్ బయోమెట్రిక్ లాక్‌కు సంబంధించిన ముఖ్యమైన విషయాలు
- లాక్ చేసిన తర్వాత బయోమెట్రిక్ ఆధారంగా ఎలాంటి ధృవీకరణ జరగదు.
- లాక్ & అన్లాక్ ప్రక్రియను ఏదైనా సమర్థించబడిన పద్ధతిలో మాత్రమే చేయాలి.
- బయోమెట్రిక్ అన్లాక్ చేసినప్పుడు అది 10 నిమిషాల పాటు మాత్రమే ఆన్ అవుతుంది.
- మీ ఆధార్‌కు లింక్ అయిన మొబైల్ నంబర్ తప్పనిసరిగా ఉండాలి.
- UIDAI అధికారిక వెబ్‌సైట్ లేదా mAadhaar యాప్ ద్వారా మాత్రమే ఈ సేవలు పొందాలి.
ఆధార్ బయోమెట్రిక్ లాక్ చేయడం భద్రతా దృష్ట్యా చాలా అవసరం. వ్యక్తిగత డేటా మిస్‌యూజ్ కాకుండా ఉండటానికి, బ్యాంకింగ్ మరియు ఇతర సేవల భద్రత పెంచుకోవడానికి ఇది ఉపయోగపడుతుంది. కాబట్టి, ప్రతి ఆధార్ హోల్డర్ తప్పనిసరిగా తన బయోమెట్రిక్స్‌ను లాక్ చేయాలి.
ఆధార్ బయోమెట్రిక్ లాక్‌కు సంబంధించిన మరిన్ని ముఖ్యమైన వివరాలు
ఆధార్ బయోమెట్రిక్ లాక్ వ్యవస్థ దుర్వినియోగాన్ని అరికట్టేందుకు UIDAI అందించిన అత్యంత ప్రాముఖ్యత కలిగిన భద్రతా సదుపాయం. ఈ ప్రక్రియ ద్వారా వ్యక్తుల ఫింగర్‌ప్రింట్స్ మరియు ఐరిస్ స్కాన్ లాక్ చేయబడతాయి, తద్వారా అనధికారిక లావాదేవీలకు అవి ఉపయోగపడకుండా అడ్డుకోవచ్చు.
బయోమెట్రిక్ లాక్ చేసినప్పుడు పని చేయని సేవలు
ఆధార్ బయోమెట్రిక్ లాక్ చేసిన తరువాత, కొన్ని సేవలు తాత్కాలికంగా నిలిచిపోతాయి. అవి:
- E-KYC ఆధారంగా సేవలు – బ్యాంక్ అకౌంట్ ఓపెనింగ్, మొబైల్ నంబర్ లింకింగ్, సిమ్ కొనుగోలు వంటి సేవలకు E-KYC అవసరం.
- ఆధార్ ఆధారిత డిజిటల్ లావాదేవీలు – బ్యాంకులు, గ్యాస్ కనెక్షన్‌లు, ప్రభుత్వ సేవలు తీసుకునే సమయంలో బయోమెట్రిక్ వేరిఫికేషన్ అవసరం ఉంటుంది.
- AEPS (Aadhaar Enabled Payment System) – కొన్ని బ్యాంకింగ్ లావాదేవీలు, మైక్రో ATM లలో బయోమెట్రిక్ వేరిఫికేషన్ అవసరమవుతుంది.
బయోమెట్రిక్ లాక్‌ను ఎప్పుడు అన్లాక్ చేయాలి?
మీరు పై చెప్పిన ఏదైనా సేవను ఉపయోగించాలంటే, తాత్కాలికంగా 10 నిమిషాల పాటు బయోమెట్రిక్‌లను అన్లాక్ చేసుకోవాలి. ఈ సమయంలో మీరు అవసరమైన లావాదేవీలు పూర్తి చేసుకుని, మళ్లీ అవే ఆటోమేటిక్‌గా లాక్ అవుతాయి.
ఫ్రాడ్ నివారణకు కొన్ని అదనపు సూచనలు
- మీ ఆధార్ నంబర్‌ను అనవసరంగా పంచుకోకండి.
- UIDAI అధికారిక వెబ్‌సైట్ లేదా mAadhaar యాప్ మాత్రమే ఉపయోగించండి.
- ఫోన్‌లో అక్రమంగా వచ్చిన కాల్స్ లేదా SMSల ద్వారా ఆధార్ వివరాలు ఇవ్వకుండా ఉండండి.
- మీ ఆధార్‌తో లింక్ అయిన మొబైల్ నంబర్ మారినపుడు వెంటనే UIDAI ద్వారా అప్‌డేట్ చేసుకోండి.
- రెగ్యులర్‌గా మీ ఆధార్ వాడుకపై SMS నోటిఫికేషన్‌లు చూసుకుంటూ ఉండండి.
కొత్తగా వచ్చిన భద్రతా ఫీచర్లు (2024)
UIDAI ఆధార్ భద్రతను పెంచేందుకు పలు కొత్త ఫీచర్లను ప్రవేశపెట్టింది. వాటిలో కొన్ని:
🔹 Face Authentication – బయోమెట్రిక్ వేరిఫికేషన్‌కు కొత్తగా ఫేస్ రికగ్నిషన్‌ను జోడించారు.
🔹 Virtual ID (VID) – మీ అసలు ఆధార్ నంబర్‌ను షేర్ చేయకుండా వర్చువల్ ఐడీ ఉపయోగించవచ్చు.
🔹 Masked Aadhaar – ప్రైవసీ కోసం డౌన్‌లోడ్ చేసే ఆధార్ కార్డులో నంబర్‌ను పూర్తిగా కనిపించనీయకుండా చేయవచ్చు.
- మీ వ్యక్తిగత డేటా భద్రత మీ చేతుల్లోనే ఉంటుంది. ఆధార్ బయోమెట్రిక్ లాక్ ఫీచర్‌ను సద్వినియోగం చేసుకొని, మీ ఆధార్‌ను కాపాడుకోవడం ప్రతి ఒక్కరి బాధ్యత. మీరు ఇంకా మీ బయోమెట్రిక్‌లను లాక్ చేయకపోతే, వెంటనే ఇది చేయండి!
ఆఫ్‌లైన్ సేవలకు ప్రభావం ఉందా?
ఆధార్ బయోమెట్రిక్ లాక్ ప్రధానంగా ఆన్‌లైన్ మరియు డిజిటల్ వాడకానికి మాత్రమే ప్రభావం చూపిస్తుంది. మీ ఆధార్ నంబర్ ఆధారంగా మీరు పాన్ కార్డు లింకింగ్, బ్యాంక్ ఖాతా ఓపెనింగ్ వంటి సేవలు తీసుకోవచ్చు. అయితే, ఈ సేవలకు బయోమెట్రిక్ ధృవీకరణ అవసరమైతే, అప్పుడు లాక్‌ను తాత్కాలికంగా అన్లాక్ చేసుకోవాలి.
- OTP ఆధారంగా ప్రామాణికత
మీ బయోమెట్రిక్ లాక్ చేసినప్పటికీ, OTP (One Time Password) ఆధారంగా కొన్ని సేవలు అందుబాటులో ఉంటాయి. ఉదాహరణకు, ఆధార్‌ను ఉపయోగించి బ్యాంక్ ట్రాన్సాక్షన్లు, ఆధార్ కార్డు డౌన్‌లోడ్, లేదా వర్చువల్ ఐడీ (VID) జనరేట్ చేయడం వంటి కార్యకలాపాలు OTP ద్వారానే సాధ్యమవుతాయి.
- బైమెట్రిక్ లాక్ ఎప్పుడు అవసరం కాదు?
👉 స్వయంగా ఆధార్ కేంద్రంలో బయోమెట్రిక్ అప్‌డేట్ చేయేటప్పుడు లాక్ అవసరం ఉండదు.
👉 మానవీయంగా ఆధార్ ఫిజికల్ వెరిఫికేషన్ అవసరమైన సందర్భాల్లో లాక్ అన్లాక్ చేయనవసరం లేదు.